مواد شیمیایی همیشه بخش بزرگی از زندگی انسان را سهیم بوده اند. چرا که بسیاری از واکنش ها در طبیعت با استفاده از مواد شیمیایی صورت گرفته است. در این میان برخی از این عناصر نیز سبب بروز حوادث جبران ناپذیری برای انسان شده است. برای مثال بسیاری از بمب های جنگی و انفجار های مرگ آفرین در جنگ ها از طریق واکنش های شیمیایی به وقوع پیوسته است. در نتیجه به طور قطع نمی توان گفت این واکنش ها و عناصر حاضر در آنها برای، همیشه سود آفرین بوده است. در این مقاله از سایت نرمال لابو به معرفی نیترات آمونیوم و اینکه نیترات آمونیوم چیست و چه کاربردی در زندگی انسان دارد خواهیم پرداخت. همراه نرمال لابو تا انتهای این مقاله باشید. معرفی نیترات آمونیوم با فرمول شیمیایی NH۴NO۳، نمکی از آمونیاک و اسید نیتریک است که به طور گسترده در کودها و مواد منفجره مورد استفاده قرار می گیرد. حاوی حدود ۵/۳۳ درصد نیتروژن است، که همه به شکل هایی قابل استفاده توسط گیاهان است این رایج ترین ماده ازت کودهای مصنوعی است نیترات آمونیوم همچنین برای اصلاح میزان منفجر شدن سایر مواد منفجره مانند نیتروگلیسیرین در به اصطلاح دینامیک آمونیاک یا به عنوان یک عامل اکسید کننده در آمونیاها، که مخلوطی از نیترات آمونیوم و آلومینیوم پودر هستند، به کار می رود. نیترات آمونیوم یک ماده کریستالی بی رنگ است و دارای نقطه ذوب ۱۶۹.۶ درجه سانتیگراد می باشد.
در آب بسیار محلول است گرم کردن محلول آب نمک را به اکسید نیتروژن (گاز خنده) تجزیه می کند. از آنجا که نیترات آمونیوم جامد هنگام گرم شدن در یک فضای محدود، می تواند تجزیه مواد منفجره شود، قوانینی برای حمل و نگهداری آن وضع شده است. آمونیوم نیترات (AN) با فرمول شیمیایی NH۴NO۳ یک کود شیمیایی است که برای نیتراته کردن خاک جهت کشاورزی به کار می‌رود و یک ماده منفجره نیز هست. حل‌شدن آن در آب بسیار گرماگیر است. آمونیوم نیترات یکی از قوی ترین بمب های دست ساز است. ساخت آن به آسانی امکان پذیر بوده و استفاده ی آن نیز راحت است. در مورد خواص این ماده می‌توان گفت که از نظر امنیت نگهداری ایمن ترین ماده منفجره شناخته شده است. بعد از انفجار سنگینی در ایالات متحده که به وسیله ی این ماده انجام پذیرفت به نام بمب اوکلاهاما معروف شد. نکته ی جالب و قابل توجه این است که حتی اگر آمونیوم نیترات در زیر بالشتان هنگام خواب وجود داشته احتمال انفجار آن بسیار کم است. مواد اولیه برای ساخت آن آمونیاک و اسید نیتریک غلیظ است که به راحتی قابل دسترسی است. شاید سوالی پیش آید که چرا هرکسی در صدد ساخت و استفاده از آن بر نمی آید. در جواب باید این نکته را توضیح داد که مواد منفجره به دو دسته کم انفجار و پرانفجار تقسیم می شوند. سرعت انفجار و قدرت انفجار رابطه عکس دارند.
از این رو پایه های اصلی یک ماده منفجره را یک ماده کم انفجار با قدرت زیاد و یک پرانفجار با قدرت کم تشکیل می دهند. پرانفجارها همان چاشنی ها هستند. نیترات آمونیوم نیز که یک کم انفجار با قدرت بالا ست فقط در کنار یک چاشنی قوی منفجر خواهد شد. یک ویژگی جالب توجه نیترات آمونیوم این است که طبق قوانین ترمودینامیک حتی نباید وجود داشته باشد. این ترکیب حاوی نیتروژن به دو شکل است، واز یک طرف توسط اکسیژن و درطرف دیگر توسط هیدروژن احاطه شده است. به طور معمول، از آنها انتظار می رود که با هم واکنش نشان دهند، و به ترکیبات پایدارتر دی نیتروژن، دی اکسیژن و آب تبدیل شوند. اما در نیترات آمونیوم، این فرآیند در دمای اتاق اتفاق نمی افتد. حتی اگر همواره مراقب باشید، نیترات آمونیوم حادثه ای است که هر لحظه ممکن است اتفاق بیفتد. در دهه ۱۹۲۰، نیترات آمونیوم تولید شده در فرایند هابر بوش ساخته شده، و در Oppau در آلمان در یک انبار ذخیره شد. در زمستان مرطوب، رطوبت را درخود جمع کرد، فشرده شد، و سخت شد. کارگران برای تهیه سنگ های سفید برای بسته بندی، از ترکیبات یا حتی دریل های پنوماتیک استفاده می کردند. که بعد از آن آنها با استفاده از دینامیت کار را آسانتر کردند. چند صد تن نیترات آمونیوم منفجر شد. و تعداد کشته زیادی به جا گذاشت .اما خوشبختانه امروزه فرایند قرص سازی باعث می شود مواد نسبت به سخت شدن حساسیت کمتری داشته و برای کنترل بسیار ایمن تر باشند.
بزرگترین معدن نیترات آمونیوم در بیابان آتاکاما در شیلی قرار دارد. این ماده شیمیایی قبلا به طور عمده از این معدن استخراج می شد، اما اکنون تقریبا ۱۰۰ درصد این ماده شیمیایی که در صنعت استفاده می شود از ترکیب مصنوعی آمونیاک با اسید نیتریک به دست می آید. نیترات آمونیوم یک نمک کریستالی بی بو و تقریبا بی رنگ است. استفاده از نیترات آمونیوم در باغ ها و مزارع کشاورزی در مقیاس بزرگ رشد گیاه را افزایش می دهد و منبع نیتروژن آماده ای را فراهم می کند که گیاهان می توانند از آن استخراج کنند. کود نیترات آمونیوم یک ترکیب ساده برای ساخت است. هنگامی که گاز آمونیاک با اسید نیتریک واکنش می دهد ایجاد می شود. واکنش شیمیایی شکل غلیظی از نیترات آمونیوم را تولید می کند که مقادیر زیادی گرما تولید می کند. به عنوان یک کود، این ترکیب به صورت گرانول استفاده می شود و با سولفات آمونیوم ذوب می شود تا ماهیت فرار ترکیب را به حداقل برساند. مواد ضد گیر نیز به کود اضافه می شود. معرفی نیترات آمونیوم به عنوان یک بمب و ماده منفجره مرسوم شده است اما باید توجه داشت که این ترکیب شیمیایی استفاده های بسیاری در صنعت به ویژه صنعت کشاورزی دارد لذا در پاسخ به سوال نیترات آمونیوم چیست و چگونه مور استفاده قرار می گیرد باید آگاهانه عمل نمود. در ادامه این مقاله، نرمال لابو به نیترات معرفی نیترات آمونیوم به صورت تخصصی تر خواهد پرداخت. پس برای آگاهی از اینکه نیترات آمونیوم چیست و چه کاربرد هایی دارد با ما همراه شوید.
در معرفی نیترات آمونیوم به این موضوع دست یافتیم که از جمله خصوصیات نیترات آمونیوم استفاده گسترده از آن در تهیه ی کودهای شیمیایی است. اما به علت دارا بودن اکسیژن و نیتروژن، در صورت عدم رعایت نکات ایمنی می تواند منجر به حوادث جبران ناپذیری گردد. در این قسمت با خصوصیات نیترات آمونیوم بیشتر آشنا خواهیم شد و موضوعات جالبی را در ارتباط با این ترکیب شیمیایی متوجه خواهیم شد. نیترات آمونیوم یک نمک یونی است که از کاتیون آمونیوم +NH۴) و آنیون نیترات (NO۳) تشکیل شده است. فرمول شیمیایی این ترکیب NH۴NO۳ است. بیشترین کاربرد این ماده در تهیه کود و مواد منفجره و به عنوان ماده مغذی در رشد آنتی بیوتیک و مخمر استفاده می شود. آمونیوم نیترات نمک اسید نیتریک آمونیوم است. این ماده عملکردی به عنوان کود، ماده اکسید کننده و مواد منفجره دارد. آمونیوم نیترات با جدا شدن در یونهای سازنده آن به راحتی در آب حل می شود. این نمک ماهیت اسیدی دارد زیرا از یک باز ضعیف (NH۳) و یک اسید قوی (HNO۳) حاصل می شود. این ماده از ترکیب گاز آمونیاک با اسید نیتریک از طریق یک واکنش گرمازا تولید می شود و به صورت گرانول و در ترکیب با سولفات آمونیوم برای کاهش خاصیت انفجاری در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد.
یکی از عناصر اصلی بسیاری از کودها است زیرا از نظر نیتروژن کاملا غنی است و مانند اوره، نیتروژن را وارد جو نمی کند.این ماده دارای طبیعت بسیار فراری است که باعث می شود در صنایع خاص مفید باشد. این ماده به عنوان ماده نگهدارنده در صنایع غذایی نیز استفاده می شود. این ترکیب می تواند برای تولید بسته بندی های سرد مواد غذایی مورد استفاده قرار بگیرد زیرا به سرعت دما را ۲ تا ۳ درجه سانتی گراد کاهش می دهد. نیترات آمونیوم نمکی یونی است که از کاتیون آمونیوم + (NH۴) و آنیون نیترات – (NO۳) تشکیل شده است. حلالیت این ماده در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد ۱۵۰ گرم در ۱۰۰ میلی لیتر است و با افزایش دما حلالیت آن افزایش می یابد. هنگامی که نیترات آمونیوم با هیدروکسیدهای فلزات قلیایی واکنش نشان می دهد ، نیترات فلزات قلیایی به همراه آمونیاک تشکیل می شود. این ماده پس از گرم شدن به اکسید نیتروژن (N۲O) و آب تجزیه می شود و پس از انفجارN۲ ، O۲ و آب را به عنوان محصولات فرعی تولید می کنند. شرایط خاصی باید اتفاق بیافتد که این ماده پایدار بدون سوخت جانبی یا دیگر کاتالیزور خارجی خود به خود منفجر شود. نیترات آمونیوم یک ماده انرژی زا است که با تجزیه قابلیت اشتعال زایی پیدا می کند. اگر مقدار زیادی نیترات امونیوم روی هم جمع شده باشند، می توانند امکان تولید و گسترش آتش را بدون نیاز به عامل محرک خارجی نظیر بنزین یا گازوئیل فراهم آورند.
وقتی آتش شعله ور شد، نیترات آمونیوم در اثر واکنش‌های شیمیایی اکسیژن آزاد می کند، امری که به نوبه خود باعث شعله ورتر شدن آتش می شود. در همان حال که ماده شیمیایی گرم می شود، گاز داغ در هوا منتشر می شود و در صورتی که مکان بسته باشد این گازها روی هم جمع شده و باعث یک انفجار یکپارچه خواهند شد. تجزیه حرارتی نیترات آمونیوم بیش از ۲۰۰ درجه سانتیگراد رخ می دهد. اما وجود ناخالصی های آلی و فلزی این دما را کاهش می دهد. هنگامی که نیترات آمونیوم شروع به تجزیه می کند، با افزایش گرمای تجزیه ممکن است واکنش فراری رخ دهد. در یک واکنش خودسوخت، نیترات آمونیوم می تواند آنقدر گرما ایجاد کند که عملاً متوقف کردن تجزیه غیرممکن است. نیترات آمونیوم واکنش پذیر است و با چندین ترکیب آلی و معدنی ناسازگار است. اگر دمای داخلی بیش از ۹۰ درجه سانتیگراد باشد، مخلوط سوپر فسفات ها و مواد آلی ممکن است مقادیر زیادی نیترات آمونیوم را مشتعل کند. نیترات آمونیوم ذوب شده مخلوط با فلزات پودری مانند روی، مس، سرب و آلومینیوم می تواند منجر به واکنش شدید و گاهی انفجاری شود. نیترات آمونیوم هنگامی که با تیتانیوم، قلع یا آلومینیوم مخلوط شود، حساس به شوک است. همچنین در صورت آلودگی یا مخلوط شدن با مواد قابل احتراق مانند نفت کوره، که اخیراً به عنوان ANFO شناخته می شود، سریعتر منفجر می شود. مخلوط های حاوی اوره نیز می توانند منفجر شوند.
حجم زیادی از نیترات آمونیوم باید در یک ساختار اختصاصی و غیر قابل اشتعال با تهویه مناسب ذخیره شود. هنگامی که مراکز جمعیتی در این نزدیکی وجود دارد، ممکن است ذخیره نیترات آمونیوم در خارج از خانه ایمن تر باشد، مشروط بر اینکه از منابع گرما، احتراق یا کار داغ جدا شده باشد (عملیات شامل شعله های باز یا تولید گرما و/یا جرقه، مانند جوشکاری). حوادثی که در آن نیترات آمونیوم به طور تصادفی منفجر شده است، معمولا شامل گسترش آتش به انبار یا مخلوط شدن مواد قابل احتراق با نیترات آمونیوم در طول آتش سوزی است. تقریبا همیشه این کود با استفاده از مواد افزودنی از عناصر مختلف تولید می شود. در دسترس بودن چنین طیف گسترده ای از جغرافیای گسترده ای از استفاده از نیترات آمونیوم و تلاش برای سازگاری با نیازهای کشاورزی در مناطق مختلف آب و هوایی توضیح داده شده است. از خصوصیات نیترات آمونیوم حضور در سایر ترکیبات است که در ادامه به آنها اشاره شده است.
آمونیاک ساده: این کلمه ابتدا توسعه یافته. ایده اصلی در بنیاد آن بود، که با ارائه محصولات کشاورزی با عرضه قوی نیتروژن بوده است. استفاده از نیترات آمونیوم در مجتمع های صنعتی کشورهای مختلف بارها تأیید کرده است که راندمان بالای آن به عنوان یک کود شروع بهینه، برای اغلب گیاهان کشت شده بطورمتوسط می باشد. این نوع نیترات آمونیوم می تواند جایگزین درمعادن دیگر مواد معدنی کود اوره ، اوره آمونیاک با نام تجاری باشد این مواد به دو دسته مصرف تقسیم می شود: کود اوره و اوره آمونیاک که بسیار عالی برای استفاده و ذخیره در انبار می باشد و در فروشگاه ها به فروش می رسد برای پرورش گل های زینتی، پس از گذران زمستان، برای تغذیه اولیه گیاه، در شرایط کم نوری به علت روزهای کوتاه زمستان، نیتروژن موجود در کود نیترات آمونیوم یک عنصر حیاتی محسوب می شود.
آمونیاک-پتاسیم (K۲NO۳) که آن را نیترات هندی نیز می نامیده اند. این عنصر مخصوصا برای باروری زودرس بهار درختان میوه مناسب است. همچنین مناسب برای جلوگیری از پوسیدگی، وبهبود رشد و میوه دهی در بوته گوجه فرنگی است، زیرا پتاسیم طعم میوه را بهبود می بخشد وشیرین می کند.
سنگ آهک آمونیوم (نمک نروژی): این عنصر ساده و به صورت بلوری است. حاوی کلسیم است. ترکیب این مواد شیمیایی علاوه بر ماده اصلی، شامل مواد اضافی پتاسیم، کلسیم و منیزیم می باشد. نیترات آمونیوم برای مستحکم سازی بافت دانه ها استفاده می شود و همین موضوع سبب می شود تا ذخیره سازی دانه به خوبی انجام پذیرد. این دانه ها در مدت زمان بسیار طولانی در خاک دوام داشته و پوسیده نمی شود. نیترات آمونیوم برای تقریبا تمام کشت ها استفاده می شود. اسیدیته خاک را افزایش نمی دهد، آن را به خوبی هضم می کند. مزیت اصلی ایمنی نیترات آمونیوم عدم انفجار آن است و بنابراین می تواند با هر وسیله ای حمل شود.
نیترات منیزیم آب (نیترات منیزیم): فرمول این ماده به شرح زیر است: Mg (NO۳) ۲ – H۲O.این ماده مورد استفاده برای سبزیجات و حبوبات به عنوان یک منبع اضافی منیزیم است. کلسیم موجود در آن در هر دو حالت خشک و مایع است که نیازی به رقیق شدن ندارد.
محلول نیترات کلسیم: آمونیاک نیترات آمونیوم متخلخل است. اما این گونه هرگز کود نداشته و نشان دهنده و مصرف آن مضرر برای خاک و محصول است در ابتدا فقط برای ایجاد مواد منفجره استفاده شد.
در کاربردهای نیترات آمونیوم، تعریفات گسترده ای وجود دارد اما معرفی نیترات آمونیوم به عنوان کود شیمیایی پرکاربرد ترین تعریفی است که می توان برای نیترات آمونیوم استفاده نمود. اما به راستی نیترات آمونیوم چیست و چگونه هم مفید و ضروری و هم بسیار خطرناک محسوب می گردد. این پرسشی است که پس از انفجارهای متعددی که عامل اصلی آنها این ترکیب شیمیایی بود در ذهن بسیاری از افراد ایجاد شده است. انفجار بیروت یکی از این حودثی بود که اخیرا نام این ترکیب را بر سر زبان ها انداخته است. در ادامه با کاربردهای نیترات آمونیوم بیشتر آشنا خواهیم شد همراه نرمال لابو باشید تا پرده از اسرار این ترکیب شیمیایی شگفت انگیز برداریم.
این ماده از ترکیب گاز آمونیاک با اسید نیتریک از طریق یک واکنش گرمازا تولید می شود و به صورت گرانول و در ترکیب با سولفات آمونیوم برای کاهش خاصیت انفجاری در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از عناصر اصلی بسیاری از کودها است زیرا از نظر نیتروژن کاملا غنی است و مانند اوره، نیتروژن را وارد جو نمی کند.این ماده دارای طبیعت بسیار فراری است که باعث می شود در صنایع خاص مفید باشد. این ماده به عنوان ماده نگهدارنده در صنایع غذایی نیز استفاده می شود. این ترکیب می تواند برای تولید بسته بندی های سرد مواد غذایی مورد استفاده قرار بگیرد زیرا به سرعت دما را ۲ تا ۳ درجه سانتی گراد کاهش می دهد. کود نیترات آمونیوم اولین کود نیتروژن جامد (N) بود که در مقیاس وسیع تولید شد اما محبوبیت آن در سالهای اخیر کاهش یافته است. کود نیترات آمونیوم یک منبع نیتروژن معمولی است زیرا حاوی نیترات و آمونیوم است و حاوی مقادیر نسبتا بالایی مواد مغذی است.
تولید گسترده کود نیترات آمونیوم از دهه ۱۹۴۰ آغاز شد هنگامی که در جنگ برای تولید مهمات مورد استفاده قرار گرفت. پس از پایان جنگ جهانی دوم ، نیترات آمونیوم به عنوان یک کود تجاری در دسترس قرار گرفت. تولید نیترات آمونیوم نسبتا ساده است و از واکنش گاز آمونیاک با اسید نیتریک تولید می شود. در ادامه مقاله در این رابطه توضیحات بیشتری ارائه می شود. کود نیترات آمونیوم یکی از کودهای شیمیایی ارزان قیمت مورد استفاده در کشاورزی است که کشاورزان برای نیتراته کردن خاک زمین‌های زراعی از آن استفاده می کنند. لازم به ذکر است که استفاده آسان و محتوای زیاد مواد مغذی در نیترات آمونیوم آن را به عنوان یک کود محبوب ازته تبدیل کرده است. بخش نیترات این کود می تواند در شرایط مرطوب فراتر از منطقه ریشه حرکت کند. همچنین نیترات می تواند در شرایط بسیار مرطوب به گاز اکسید نیتروژن تبدیل شود و قسمت آمونیومی این کود تا زمانی که با اکسیداسیون به نیترات تبدیل نشود ضرر قابل توجهی برای محصولات نخواهد داشت. نیترات آمونیوم همراه با اوره یک پوشش مناسب برای استفاده در فصل بهار است. در ابتدای رشد آنها، از گیاهان دریغ نکنید تا در دوزهای بیشتر مصرف نیتروژن مصرف کنند و در کنار گوگرد، این عنصر به ویژه به خوبی و به سرعت جذب می شود. این ویژگی آن در ترکیب شیمیایی Agrochemicalمی باشد. زیرا گوگرد خود به تنهایی ماده مغذی موجود در گیاهان نیست. از لحاظ فیزیولوژیکی، نیترات آمونیوم یک کود اسیدی است که در همان زمان خاک را با یک واکنش طبیعی PH اسیدی نمی کند. اما اگر از نیترات آمونیوم روی خاک های اسیدی استفاده می کنید، به طور موازی لازم است کربنات کلسیم را در حدود ۰.۷۵ گرم در هر ۱ گرم از نیترات استفاده کنید. چراکه نیترات آمونیوم برای اشباع فعال گیاهان با نیتروژن مورد نیاز است.
نیترات آمونیوم و اوره هر دو کودهای نیتروژن هستند، اما بین آنها اختلاف قابل توجهی وجود دارد. اول، آنها درصد متفاوتی از نیتروژن را در ترکیب دارند: ۴۶ درصد نیتروژن در اوره و حداکثر ۳۵ درصد در نیترات. اوره می تواند نه تنها به عنوان یک ترکیب رادیکال بالا، بلکه همچنین در دوره رویشی گیاهان استفاده شود، در حالی که نیترات آمونیوم تنها به خاک وارد می شود. اوره، در مقایسه با نیترات آمونیوم، یک کود مضرتر است. اما تفاوت اصلی این است نیتروژن اصلی ترین ماده ی این ترکیب معدنی است، درحال که اوره ارگانیک است. گیاه با کمک سیستم ریشه تنها با ترکیبات معدنی تغذیه می شود و از طریق برگ ها، مواد معدنی را ذخیره سازی می کند. اوره قبل از شروع فعالیت فعال است، و باید مدت زمانی بگذرد تا به صورت کامل جذب شود اما تأثیر تغذیه ای آن طولانی تر می شود. با این حال، این به این معنی نیست که اوره از نیترات آمونیوم متفاوت است. نیترات آمونیوم بر اسیدیته خاک، در مقایسه با اوره تاثیر می گذارد. بنابراین، برای استفاده در خاک های اسیدی، و همچنین برای گیاهان و گل ها که افزایش اسیدیته تحمل نمی کند، اوره بسیار موثر است. با توجه به محتوای دو نوع نیتروژن در نیترات آمونیوم – آمونیاک و نیترات، کارایی این ترکیب در خاک های مختلف افزایش می یابد. نیترات آمونیوم بسیار انفجاری است و نیاز به شرایط ذخیره سازی و حمل و نقل ویژه دارد. ریشه گیاهان توانایی جذب مستقیم نیتروزن را ندارند و نیترات هم یک منبع عالی برای تغذیه گیاهان است. کود نیترات آمونیوم مقدار نیتروژن مورد نیاز گیاه را هم از طریق نیتروژتن و هم آمونیوم تامین می کند. از قدیمی ترین کودهای نیتراته در دنیا می توان به کاربرد آمونیوم نیترات در این مورد اشاره داشت که تولید آن به صورت انبوه است. فرم گرانوله این ماده همواره مورد تائید در صنعت کشاورزی است.
از دیگر کاربردهای نیترات آمونیوم می توان به اینکه جاذب بسیار قوی است اشاره داشت. به همین دلیل در هنگام تولید یک پوشش ضد رطوبت بر روی آن قرار می دهند. این کود یک منبع عالی برای تولید نیتروژن در گیاهان است. قابلیت مخلوط شدن با سولفات را هم برای تامین گوگرد و نیتروژن گیاه دارد. این کود برای گیاهان مرتفع هم خصوصا در کشورهای اروپایی کاربرد دارد. سالانه در حدود ۳۷ تن نیترات آمونیوم به دلیل کارایی زراعی و قدرت زیاد برای جذب مواد مغذی تولید می گردد. نیترات آمونیوم یک کود ازته محبوب است. این ترکیب در خاک بسیار محلول است و نیترات به راحتی توسط محصولات کشاورزی برداشت می شود. بخش آمونیوم آن نیز یک منبع تاخیری برای تامین نیتروژن در گیاهان است. این کود غالبا در فصل کوددهی با توجه به نیاز محصولات استفاده می شود و به دلیل چگالی بالایی که دارد می تواند به طور مساوی در مسافت های گسترده پخش شود. پخش آن بر روی خاک تا ۳۶ متر هنگام استفاده از اشکال با کیفیت به صورت گرانول های بزرگ یا سایز متوسط امکان پذیر است. استفاده از نیترات آمونیوم نیازی به شیوه های مدیریت خاص ندارد اما همیشه باید در جهت به حداقل رساندن از دست رفتن مواد مغذی در محیط زیست تلاش کرد. نیترات آمونیوم علاوه بر مفید بودن به عنوان کود در برخی از زمینه های صنعتی و ساختمانی نیز به کار می رود. این ترکیب شیمیایی به عنوان مواد منفجره در فعالیت های تخریب و کار معادن کاربرد دارد. میلیون ها تن از این ماده در جهان تولید می شود و مورد استفاده قرار می گیرد. واکنش نیترات آمونیوم در آب بسیار گرماگیر است و برای کاهش دمای محیط از آن استفاده می شود.
از جمله کاربردهای نیترات آمونیوم استفاده در مواد منفجره می باشد این ماده یکی از قوی ترین مواد منفجره دست ساز است و ساخت آن به راحتی امکان پذیر بوده و استفاده از آن نیز آسان است. مواد منفجره به دو دسته کم انفجار با قدرت زیاد و پر انفجار با قدرت کم تقسیم می شوند. در واقع سرعت انفجار و قدرت انفجار با یکدیگر رابطه معکوس داشته و معمولا چاشنی ها را از مواد پر انفجار با قدرت کم و پایه اصلی یک ماده منفجره از مواد کم انفجار با قدرت بالا انتخاب می شود. نیترات آمونیوم به عنوان یک ماده منفجره کم انفجار با قدرت زیاد می باشد لذا نگهداری از آن در غیاب چاشنی دارای خطر چندانی نخواهد بود . نیترات آمونیوم یک نمک کریستالی بی بو و تقریبا بی رنگ است. استفاده از نیترات آمونیوم در باغ ها و مزارع کشاورزی در مقیاس بزرگ رشد گیاه را افزایش می دهد و منبع نیتروژن فراوانی را فراهم می کند که گیاهان می توانند از آن استفاده کنند. کود نیترات آمونیوم یک ترکیب ساده برای ساخت است. هنگامی که گاز آمونیاک با اسید نیتریک واکنش می دهد ایجاد می شود. واکنش شیمیایی شکل غلیظی از نیترات آمونیوم را تولید می کند که مقادیر زیادی گرما تولید می کند. به عنوان یک کود، این ترکیب به صورت گرانول استفاده می شود و با سولفات آمونیوم ذوب می شود تا ماهیت فرار ترکیب را به حداقل برساند. مواد ضد گیر نیز به کود اضافه می شود. استفاده از نیترات آمونیوم در باغ ها و مزارع کشاورزی در مقیاس وسیع باعث تقویت رشد گیاهان می شود و منبع نیتروژن فراوانی را برای رشد گیاهان از طریق جذب ریشه تامین می کند به همین دلیل بسیار برای کشاورزان محبوب است.
کود نیترات آمونیوم یک ترکیب ساده برای تهیه است. هنگامی که گاز آمونیاک با اسید نیتریک واکنش نشان می دهد ایجاد می شود. واکنش شیمیایی یک شکل متمرکز از نیترات آمونیوم تولید می کند، که باعث ایجاد گرمای فوق العاده ای می شود. آمونیوم نیترات به عنوان کود، به شکل گرانول استفاده می شود و با سولفات آمونیوم ذوب می شود تا ماهیت فرار ترکیب را به حداقل برساند. از دیگر کاربردهای نیترات آمونیوم استفاده در ساخت بمب است. کودهای شیمیایی مانند نیترات آمونیوم به خاطر قیمت به نسبت کم و در دسترس بودنشان در ساخت بمب استفاده می شوند. نیترات آمونیوم به مانند موتور انفجار عمل می کند، اما برای حادث شدن انفجار نیاز به فعال کننده و سوخت نیز هست. انرژی آزاد شده حاصل از عملکرد فعال کننده، نیترات آمونیوم را بخار می کند. در نتیجه این فعل و انفعال مولکول آمونیوم و نیترات می شکنند و حجم زیادی از اکسیژن به طور ناگهانی آزاد می شود. این انتشار سریع اکسیژن حاصل از تجزیه کود همراه با انرژی فعال ساز و سوخت، انفجار را سبب می شود. در دهه های اخیر گروه های تروریستی بارها با استفاده از بمب های کود شیمیایی حملاتی را ترتیب داده اند. از جمله معروف ترین آن ها می توان به انفجار اوکلاهاما سیتی در سال ۱۹۹۵ اشاره کرد که منجر به مرگ ۱۶۸ تن شد. انفجار تروریستی سال ۹۶ در منچستر با ۲۰۰ زخمی و انفجار خودروی بمب گذاری شده در لندن در همان سال نیز از جمله انفجارهای مبتنی بر بمب های کود شیمیایی بود.
همانگونه که در قسمت های قبل این مقاله در ارتباط با معرفی نیترات آمونیوم به آن اشاره شد نیترات آمونیوم با فرمول شیمیایی NH۴NO۳ یک کود شیمیایی است که برای نیتراته کردن خاک جهت کشاورزی به کار می رود. این ماده نیترات خلوص پایین تری نسبت به کود اوره دارد.مزیت کود این ماده نسبت به اوره، پایدارتر بودن و عدم از دست رفتن ازت در اتمسفر می باشد. حل شدن این ماده مورد نظر در آب بسیار گرماگیر است و آمونیوم نیترات یکی از قوی ترین بمب های دست ساز است. ساخت آن به آسانی امکان پذیر بوده و استفاده ی آن نیز راحت است. در مورد خواص این ماده می توان گفت که از نظر امنیت نگهداری ایمن ترین ماده منفجره شناخته شده است. خرید نیترات آمونیوم اغلب برای استفاده در مزارع کشاورزی مرسوم است اما بسیاری از کشورهای حاضر در جنگ، خرید نیترات آمونیوم را در مقیاس های بالا برای استفاده در انفجار های سهمگین در برنامه های خود قرار می دهند. در همین راستا این ماده می تواند به عنوان یک ترکیب شیمیایی مفید و همچنین خطر آفرین مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه این مقاله نرمال لابو را همراهی نمایید تا نکات بیشتری را در ارتباط با آمونیوم نیترات دریافت نمایید. همانگونه که در قسمت قبل اشاره شد نیترات آمونیوم علاوه بر مفید بودن به عنوان کود، در برخی از مناطق صنعتی و ساختمانی نیز به کار می رود. این ترکیب شیمیایی مواد منفجره و مفید در معدن می باشد و فعالیت های تخریب و کار معادن را آسان می کند از همین رو در بسیاری از فعالیت های معادن و ساختمان سازی نیز استفاده می شود.
گرانول ها بسیار متخلخل هستند و می توانند مقادیر زیادی سوخت را جذب کنند. قرار گرفتن در معرض آتش سوزی باعث انفجار طولانی، پایدار و بزرگ خواهد شد. در اکثر موارد، این ترکیب بسیار پایدار است و فقط در شرایط خاص می تواند به مواد منفجره تبدیل شود. در صورت تماس با چشم و پوست باعث تحریک آنها می شود. در صورت بلعیدن، مقادیر زیاد باعث سوزش دستگاه گوارش می شود. با سرگیجه، خواب آلودگی، سردرد، تنگی نفس، سیانوز (تغییر رنگ کبودی پوست به دلیل کمبود اکسیژن رسانی به خون)، ضربان سریع قلب و خون رنگی شکلات قهوه ای مشخص می شود. استنشاق آن باعث تحریک دستگاه تنفسی می شود. ممکن است باعث ایجاد متاموگلوبینمی، سیانوز (تغییر رنگ کبودی پوست به دلیل کمبود اکسیژن خون)، تشنج ، تاکسیکاردی، تنگی نفس و مرگ شود. نیترات آمونیوم برای سلامتی خطرناک نیست و معمولا از نیترات آمونیوم در کودها استفاده می‌شود. نیترات آمونیوم دارای دوز متوسط کشندگی به میزانی معادل ۲۲۱۷ میلی گرم است که حدود دو سوم نمک خوراکی است. نیترات آمونیوم هنگام گرم شدن به گاز اکسید نیتروژن و بخار آب تجزیه می‌شود که این واکنش انفجاری نیست. مقادیر زیاد نیترات آمونیوم به دلیل حمایت از اکسیداسیون خطر آتش سوزی مهیب را افزایش می دهد و همچنین ممکن است باعث انفجار شود. آمونیوم نیترات یک کود کشاورزی بسیار مهم با NPK برابر با ۳۴ درصد ازت که البته خلوص پایین تری نسبت به کود اوره دارد. مزیت کود آمونیوم نیترات نسبت به اوره، پایدارتر بودن و عدم از دست رفتن ازت در اتمسفر است.
نیترات آمونیوم، مانند سولفات ازت، حاوی نیتروژن در دو فرم است. یک فرم نیترات با سرعت بالا و یک فرم آرام آمونیوم. بنابراین، کود نیترات آمونیوم را می توان در زمان کاشت (بر روی خاک سرد) پخش کرد. از آنجا که جز اصلی آمونیوم نیترات عنصر نیتروژن است، ذخیره سازی اشتباه آن می تواند موجب تبخیر و کاهش آثر آن در تقویت گیاهان شود. هنگامی که دمای آمونیوم نیترات تغییر می‌کند، کود کریستال می شود و گرانول ها به سختی محلول می شوند. بنابراین، در حین ذخیره سازی لازم است که از تغییرات ناگهانی دما اطمینان حاصل شود. نمک آمونیوم اسید نیتریک خطرناک است. در زمان ذخیره سازی توصیه شده، دستورالعمل های لازم برای مواد شیمیایی رعایت شود. واقعیت این است که این کود جزء مواد منفجره است و اگر دمای بالاتر از ۳۲.۳ درجه سانتیگراد باشد، ممکن است منفجر شود. بنابراین، در تابستان، آن را باید زیر سایبان و یا در اتاق های سرد دارای تهویه مناسب نگهداری کرد. نیترات آمونیوم، نمک آمونیوم اسید نیتریک جز کودها آتش زا و مواد منفجره هستند و در دمای بالاتر از ۳۲.۵ درجه سانتیگراد منفجر می شود. از دیگر کاربردهای نیترات آمونیوم به همین قابلیت منفجر شدن ارتباط دارد. از این ماده برای ساخت جاده ها در دل کوه و مصارف معدنی استفاده می شود.
نیترات آمونیوم، مانند سولفات ازت، حاوی نیتروژن در دو فرم است. یک فرم نیترات با سرعت بالا و یک فرم آرام آمونیوم. بنابراین، کود نیترات آمونیوم را می توان در زمان کاشت (بر روی خاک سرد) پخش کرد. از آنجا که جز اصلی آمونیوم نیترات عنصر نیتروژن است، ذخیره سازی اشتباه آن می تواند موجب تبخیر و کاهش آثر آن در تقویت گیاهان شود. هنگامی که دمای آمونیوم نیترات تغییر می‌کند، کود کریستال می شود و گرانول ها به سختی محلول می شوند. بنابراین، در حین ذخیره سازی لازم است که از تغییرات ناگهانی دما اطمینان حاصل شود. نمک آمونیوم اسید نیتریک خطرناک است. در زمان ذخیره سازی توصیه شده، دستورالعمل های لازم برای مواد شیمیایی رعایت شود. واقعیت این است که این کود جزء مواد منفجره است و اگر دمای بالاتر از ۳۲.۳ درجه سانتیگراد باشد، ممکن است منفجر شود. بنابراین، در تابستان، آن را باید زیر سایبان و یا در اتاق های سرد دارای تهویه مناسب نگهداری کرد. نیترات آمونیوم، نمک آمونیوم اسید نیتریک جز کودها آتش زا و مواد منفجره هستند و در دمای بالاتر از ۳۲.۵ درجه سانتیگراد منفجر می شود. از دیگر کاربردهای نیترات آمونیوم به همین قابلیت منفجر شدن ارتباط دارد. از این ماده برای ساخت جاده ها در دل کوه و مصارف معدنی استفاده می شود.
در شرایط عادی این ماده شیمیایی به شدت پایدار است و به این سادگی ها منفجر نمی شود، مگر اینکه در معرض سوخت نفتی قرار بگیرد و سپس داغ شود. در چنین وضعیتی انفجاری مهیب رخ خواهد داد. در دمای بالا قرار گرفتن در معرض گاز‌های سمی اکسید نیتروژن می تواند باعث مشکلات حاد تنفسی شود. استنشاق مقادیر زیاد آن باعث بروز اسیدوز متابولیک و مشکلات هموگلوبین می شود. نیترات آمونیوم در باغ ها با سایر ترکیبات پایدار می شود. کود به دلیل تخلخل و حلالیت یک شکل تقریب فوری از نیتروژن است. نیتروژن را از آمونیاک و نیترات تامین می کند. روش استاندارد کاربرد با پخش پخش گرانول است. اینها به سرعت در آب ذوب می شوند تا نیتروژن در خاک آزاد شود. میزان مصرف ۲/۳ تا ۱ ۱/۳ فنجان (۱۵۷.۵ - ۳۱۵ میلی لیتر) کود نیترات آمونیوم در هر ۱۰۰۰ فوت مربع (۹۳ متر مربع) زمین است. پس از پخش مرکب، باید آن را به طور کامل کشت یا آبیاری کرد. نیتروژن به سرعت از طریق خاک به سمت ریشه های گیاه حرکت می کند تا سریع جذب شود. بیشترین کاربرد کود در باغات سبزیجات و کوددهی علوفه و مراتع به دلیل دارا بودن نیتروژن زیاد است. برای خرید نیترات آمونیوم ابتدا بر اساس نیاز و کاربردی که قصد استفاده از آن را دارید اقدام نمایید. سپس در صورتی که قصد ذخیره سازی این ماده را دارید حتما می بایست تمامی نکات لازم را برای ذخیره سازی، از جمله دما و محل ذخیره سازی را کنترل کنید سپس اقدام به خرید نیترات آمونیوم نمایید.
نیترات آمونیوم یک اکسیدکننده قوی با کاربردهای گسترده است که با قلیایی های قوی واکنش می دهد و آمونیاک آزاد می کند. نیترات آمونیوم از واکنش بین اسید نیتریک و آمونیاک در محیط آبی به دست می آید. این ترکیب جامدی کریستالی است و محلول در آب است. با وجود اینکه این ماده به صورت آمونیوم نیترات در طبیعت یافت می شود, ولی برای مصارف صنعتی, آن را به روش شیمیایی سنتز می نمایند. برای تولید صنعتی آمونیوم نیترات, از واکنش آمونیاک و اسید نیتریک در یک محیط اسیدی سود برده می شود. از این ماده به عنوان بخشی مهم در تولید کود های NPK استفاده می شود. برتری نیترات امونیوم نسبت به کود اوره این است که به راحتی و در معرض هوای آزاد، ازت خود را از دست نمی دهد (برعکس کود اوره). همچنین از این ماده در تولید مواد انفجاری نیز استفاده می شود. در این مقاله از سایت نرمال لابو سعی نمودیم به معرفی نیترات آمونیوم واینکه نیترات آمونیوم چیست و چه کاربردهایی دارد بپردازیم. همچنین با خصوصیات نیترات آمونیوم نیز آشنا شدیم. استفاده از نیترات آمونیوم به عنوان کود شیمیایی نیز باید با احتیاط صورت پذیرد چراکه این ماده در آب بسیار محلول است و در صورت آلودگی جریان های آب، غلظت کم می تواند برای دام خطرناک باشد. دفن باقی مانده نیترات آمونیوم با آب گرم و مواد آلی می تواند به یک واکنش زیرزمینی منجر شود و توصیه نمی شود. این نکته را به یاد داشته باشید که هدف از خرید بسیاری از مواد شیمیایی، تامین ماده اولیه در صنایع مختلف است، به همین دلیل اطمینان از کیفیت مواد، بسیار مهم است. بت=نابراین همیشه در هنگام خرید، ابتا کیفیت را در نظر بگیرید. در پایان شما می توانید به منظور خرید مواد شیمیایی از جمله خرید نیترات آمونیوم با کیفیت و خلوص بالا از فروشگاه نرمال لابو اقدام نمایید. نرمال لابو با داشتن سال ها تجربه در زمینه فروش مواد شیمایی و تجهیزات آزمایشگاهی، بهترین برند ها را برای فروش به شما عزیزان عرضه خواهد داشت. برای کسب اطلاعات بیشتر و همچنین خرید محصول می توانید با کارشناسان ما در تماس باشید.
