ابتدا به ساکن می توان گفت که در محیط های آزمایشگاهی برای کار کردن با انواع مواد شیمیایی به یک سری ظروفی نیاز دارند که اگر بخواهیم در مورد هر یک از آن ها وکارایی شان در محیط های آزمایشگاهی بحث کنیم باید یک کتاب قطوری نوشت. از طرفی به طور کلی اگر بخواهیم یک تقسیم بندی در مورد تجهیزات و لوازم آزمایشگاهی داشته باشیم می توان به دو گروه اصلی دستگاه آزمایشگاهی و لوازم و ظروف آزمایشگاهی تقسیم بندی کرد. دستگاه های آزمایشگاهی شامل دستگاه انکوباتور، اتوکلاو و..... می باشد. طروف آزمایشگاهی نیز خود به طور کلی در چهار دسته ی اصلی تقسیم می شوند. این چهار دسته شامل لوازم سرامیکی، لوازم شیشه ای، لوازم پلاستیکی و لوازم فلزی می باشد. با توجه به اینکه هر یک از این ظروف به دلیل اینکه با انواع مواد شیمیایی مختلف سرو کار دارند باید از مقاومت بالایی برخوردار باشد. البته در نظر داشته باشید که این مقاوت آن ها تنها به مقاومت در برابر مواد شیمیایی محدود نمی شود، بلکه در بسیاری از کاربر ها که نیاز به سرد کردن یا گرم کردن است، بنابراین باید این ظرف های آزمایشگاهی در برابر سرما یا گرما قرار خواهند گرفت. در نتیجه لازم است که مقاوم حرارتی بالایی نیز داشته باشند. از طرفی لازم به ذکر است که بدانید برخی از این لوازم در جنس های مختلف طراحی و تولید شده اند. این بدان معنی می باشد که به طور مثال لوله های آزمایشگاهی در جنس شیشه ای و پلاستیکی موجود می باشد. بر طبق نظریه کارشناسان هر کدام از این ظرف ها کاربرد خاص خود را دارند. البته که ممکن است در بعضی موارد به جای یکدیگر هم استفاده شوند ولی در برخی موارد هم این امکان وجود ندارد. در این مقاله قصد داریم تا در مورد یکی از انواع لوازم آزمایشگاه با شما سخن بگوییم و بیشتر انواع آن ها و کاربرد شان در آزمایشگاه را برای شما باز گو کنیم. با این وجود شما می توانید با کمک این اطلاعات با خیالی آسوده نسبت به خرید لوازم شیشه ای آزمایشگاهی اقدام نمایید. شاید برای هر یک از شما این سوال پیش بیایی که لوازم شیشه ای آزمایشگاهی کدامند؟ چرا ما هنوز به ظروف شیشه ای آزمایشگاهی نیاز داریم؟
لوازم شیشه ای آزمایشگاهی به انواع تجهیزات مورد استفاده در کار های علمی و به طور سنتی از شیشه گفته می شود. به طور کلی می توان در مورد جنس شیشه گفت که آن را میتوان دمید، خم کرد، برش داد، قالبگیری کرد و به اندازه ها و شکل های گوناگونی درآورد. این امر سبب شده است تا در آزمایشگاه های شیمی، زیست شناسی و تحلیلی بیشترین کاربرد را داشته باشد. لازم به ذکر است که به دلیل اهمیت زیاد لوازم شیشه ای آزمایشگاهیکارشناسان نرمال لابو سعی کرده اند تمامی مطالب مربزو به آن ها را برای شما باز گو کنند تا نسبت به کارایی و خطراتی که ممکن است در حین کار مخصوصا برای افرادی که برای اولین بار با این لوازم سرو کار دارند، آشنا سازند. برای شروع یک مروری کوتاه در مورد تاریخچه ی پیدایش لوازم شیشه ای آزمایشگاهی خواهیم داشت. تاریخچه لوازم شیشه ای آزمایشگاهی به زمان فنیقی ها برمی گردد که ابسیدین را در آتش سوزی با هم ذوب کردند و اولین ظروف شیشه ای را ساختند. با گذشت زمان و چیشرفت علم ودانش لوازم شیشه ای زمانی تکامل یافتند که تمدن های باستانی دیگر از جمله سوریه، مصر و رومی هنر شیشه سازی را اصلاح کردند. در ادامه، مری یهودی، کیمیاگر در اسکندریه در قرن اول پس از میلاد، به دلیل ایجاد برخی از اولین لوازم شیشه ای برای استفاده شیمیایی از جمله دستگاهی برای گرم کردن مانند کروتاکیس که برای جمع آوری بخار از یک ماده گرم شده استفاده می شد، اعتبار دارد. علاوه بر این موارد و خلاقیت های دانشمندان، لوازم شیشه ای آزمایشگاهی برای مصارف شیمیایی در طول این زمان به دلیل پایداری حرارتی پایین لازم برای آزمایش محدود بودند و بنابراین عمدتا با استفاده از مس یا مواد سرامیکی طراحی و ساخته می گردید. به عبارتی می توان گفت این ترکیب مواد اولیه و اطلاعات بهتر از شرق منجر به تولید شفاف تر و ماندگاری حرارتی و شیمیایی بالاتری شد که منجر به تغییر استفاده از لوازم شیشه ای در آزمایشگاه ها شد. جالب است بدانید که در طول قرن نوزدهم، شیمی دانان بیشتری به اهمیت لوازم شیشه ای آزمایشگاهی به دلیل شفافیت آن و توانایی کنترل شرایط آزمایش پی بردند. یونس یاکوب برزلیوس که لوله آزمایش را اختراع کرد و مایکل فارادی هر دو در ظهور دمیدن شیشه شیمیایی نقش داشتند.
لازم به ذکر است که پیدایش این لوازم شیشه ای آزمایشگاهی سبب شد تا دسترس بودن آزمایش های شیمیایی را گسترش بدهد و منجر به تغییر به سمت استفاده غالب از ظروف شیشه ای در آزمایشگاه ها شود. همچنین می توان گفت که با ظهور ظروف شیشه ای در آزمایشگاه ها نیاز به سازماندهی و استاندارد ها پدید آمد. به همین دلیل انجمن پیشرفت صنعت پروس یکی از اولین سازمان هایی بود که از بهبود مشارکتی کیفیت شیشه مورد استفاده حمایت کرد. لازم به ذکر است که بدانید بیشتر ظروف شیشه ای آزمایشگاهی تا شروع جنگ جهانی اول در آلمان تولید می شدند. پس از آن در سال ۱۹۱۵ شرکت Corning Glassworks برای توسعه ی هر چه بیشتر این ظروف و لوازم شیشه ای، شیشه بوروسیلیکات را تولید کرد که با نام Pyrex معرفی شد و این امر سبب شد تا یک موهبت برای تلاش های جنگی در ایالات متحده بود. با این وجود، اگرچه پس از جنگ، بسیاری از آزمایشگاه ها به واردات بازگشتند، اما تحقیقات برای ظروف شیشه ای بهتر رونق گرفت. در همین راستا ظروف شیشه ای در مقابل شوک حرارتی مصونیت بیشتری پیدا کردند و در عین حال بی اثر بودن شیمیایی را حفظ کردند. به همین منظور فن آوری های مهم دیگری که بر توسعه لوازم شیشه ای آزمایشگاهی تاثیر میگذارند شامل توسعه پلیتترا فلوئورواتیلن می باشد. کاهش قیمت تا حدی که لوازم شیشه ای آزمایشگاهی، در برخی موارد، دور انداختن مقرون به صرفه تر از استفاده مجدد است. عموما دیده شده است لوازم شیشهای آزمایشگاهی توسط فردی که مسئول آنالیز آزمایشگاهی خاص بوده است برای مطابقت با نیاز های یک کار مشخص و انتخاب می شود. در واقع، به این منظور می باشد که این کار ممکن است به یک تکه ظروف شیشه ای ساده نیاز داشته باشد که با نوع خاصی از شیشه ساخته شده است و به راحتی با استفاده از ظروف شیشه ای کم هزینه و تولید انبوه انجام شود، یا احتمال دارد به یک قطعه تخصصی ایجاد شده توسط یک دمنده شیشه نیاز داشته باشد که این کار ممکن است نیاز به کنترل جریان سیال و همچنین الزامات تضمین کیفیت متمایز داشته باشد.
لازم به ذکر است که بدانید طیف گسترده ای از لوازم شیشه ای مختلف در آزمایشگاه وجود دارد و بسته به هدف می توان آن ها را از انواع مختلفی از شیشه تولید کرد. برای روشن شدن این مطلب به عنوان مثال می توان گفت که، شیشه کوارتز در برابر دما های بالا مقاوم است و در مناطق خاصی از طیف الکترومغناطیسی شفاف است. البته شیشه های دیوار سنگین به طور خاص برای استفاده در آزمایش های تحت فشار طراحی و تولید می شوند، در حالی که شیشه کهربایی برای جلوگیری از اشعه ماوراء بنفش و مادون قرمز تیره میشود و در نتیجه برای ذخیره مایعات ایده آل و بهترین گزینه در محیط های آزمایشگاهی می باشد. به طور کلی می توان گفت که لوازم شیشه ای آزمایشگاهی از وسایل پرکاربرد در آزمایشگاه ها و مراکز خدماتی محسوب می شود. البته این نکته را در نظر داشته باشید که در جهت جابه جایی و نگهداری و حتی اندازه گیری مواد شیمیایی آزمایشگاهی کاربرد وسیعی پیدا کرده اند. به همین دلیل در میان کاربران و پرسنل آزمایشگاهی دارای محبوبیت خاصی می باشد. این نکته حائز اهمیت است که لوازم شیشه ای آزمایشگاهی به دلیل کارایی متفاوتی در آزمایشگاه ها دارد از چندین نوع شیشه طراحی و ساخته شده است که براساس آن ها قابلیت های متفاوتی پیدا می کند و برای اهداف متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرد. اگر بخواهیم به طور کلی در مورد انواع شیشه های به کار در تولید لوازم شیشه ای آزمایشگاهی باید گفت که شیشه بوروسیلیکات نوعی شیشه شفاف می باشد که از اکسید بور و سیلیس تشکیل شده است. ویژگی اصلی آن پایین بودن ضریب انبساط حرارتی می باشد که نسبت به سایر شیشه ها در برابر شوک حرارتی مقاوم تر است. شیشه کوارتز می تواند دما های بسیار بالا را تحمل کند و در قسمت های خاصی از طیف الکترومغناطیسی شفاف است. شیشه قهوه ای تیره یا کهربایی (اکتینیک) می تواند اشعه ماوراء بنفش و مادون قرمز را مسدود کند. شیشه های دیواره سنگین می توانند کاربرد های تحت فشار را تحمل کنند. شیشه خرد شده شیشه ای متخلخل است که گاز یا مایع از آن عبور میکند. ظروف شیشه ای پوشش داده شده، برای کاهش وقوع شکستگی یا شکست درمان می شوند. ظروف شیشه ای سیلانیزه شده (سیلیکونیزه) به طور مخصوص برای جلوگیری از چسبیدن نمونه های آلی به شیشه پردازش می شوند. در ادامه در مورد هر یک از آن ها به طور کامل توضیح خواهیم داد.
انواع شیشه های مورد استفاده
همانطور که در بالا اشاره کردیم برای تولید ظروف آزمایشگاهی از انواع شیشه استفاده می شود. هر نوع شیشه دارای ویژگی های خاصی است که آن را برای کاربرد های مختلف مناسب می کند.
شیشه بوروسیلیکاتی: رایج ترین نوع شیشه مورد استفاده بوروسیلیکات است. جالب است بدانید شیشه بوروسیلیکات اولین دفعه توسط یک شیشه ساز آلمانی به نام اتو استوچ در قرن ۱۹ میلادی ساخته گردید و تحت نام تجاری DURAN به فروش رسید. در سال ۱۹۱۵ شیشه پیرکس تولید شد و از آن پس شیشه بوروسیلیکات زیر گروه پیرکسی قرار گرفت. همچنین به دلیل ترکیبات خاص آن برای تولید شیشه هایی که در آشپزخانه وجود دارد، مورد استفاده قرار گرفت. البته هم اکنون نیز در اروپا برای تولید پیرکس از بوروسیلیکات، اما در آمریکا برای تولید پیرکس از شیشه های سودالایم به کار گرفته می شود. همانطور که طی بررسی ها نشان داده شده است که برای ظروف و لوازم آزمایشگاهی فقط از بوروسیلیکات استفاده میشود. این نوع شیشه ها ضریب انبساط حرارتی کم تا متوسط داشته است. همچنین رفتار ویسکوزیته دمای بلند و چگالی کمی را دارا می باشد. به همین دلیل بسیاری از ظروف و لوازم شیشه ای آزمایشگاهی، صنعتی و خانگی با استفاده از این نوع شیشه ساخته میشوند.از ویژگی های منحصر به فرد این شیشه می توان گفت که به طور طبیعی شفاف و می تواند در برابر گرمای زیاد و شوک حرارتی مقاومت کند. شیشه ی بوروسیلیکات از ترکیب اکسید بور و سیلیس ساخته شده است که وجود اکسید بور به دلیل برخی از خواص آن موجب تحمل تغییرات قطری (کشیدگی) می شود و وقتی به صورت ترکیبی از فرمول شیشه در می آید، باعث افزایش مقاومت شیمیایی آن نیز میگردد. لازم به ذکر است که بدانید گرچه به شدت نم گیر بوده و موجب حفظ آب در خود می شود، در نتیجه ضریب انبساط حرارتی شیشه را کاهش می دهد. به همین دلیل برای اغلب کاربرد های آزمایشگاهی این نوع از جنس شیشه مناسب و بهترین گزینه می باشد. به طور کلی بروسیلیکات در ساخت تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی کاربرد گستردهای دارد. با این وجود، بروسیلیکات در برابر برخی مواد شیمیایی مانند هیدروفلوئوریک اسید، اسید فسفریک و محلول های خورنده قوی، بی اثر نیست.
شیشه کوارتز: لازم به ذکر است که شیشه کوارتز یا سیلیسی یا سیلیس آمورف، یک نوع شیشه تک جزئی می باشد که از سرد کردن سریع سیلیس مذاب به وجود می آید. زیرا فقط حاوی سیلیس است. این نکته حائز اهمیت است که بدانید شیشه کوارتز می تواند به دلیل ترکیبات سیلیس دما های بسیار بالا را تحمل کند و در قسمت های خاصی از طیف الکترومغناطیسی شفاف است. به همین منظور لوازم شیشه ای آزمایشگاهی از جنس کوارتز با نام شیشه سیلیس نیز شناخته و معرفی می شود. این ماده را می توان یکی از واکنش ناپذیر ترین مواد برای ساخت لوازم شیشه ای آزمایشگاهی به شمار آورد. این نکته را در ظر داشته باشید که ظروف شیشه ای از جنس سیلیس، در دمای بالای ۲۰۰۰ درجه سانتیگراد و با ذوب کردن ماسه ساخته می شوند. ظروف شیشه ای کوارتز ضریب انبساط حرارتی کمی دارند که این امر سبب می شود تا استفاده از آن ها را در هر دمایی را برای کاربران امکان پذیر سازد. به همین دلیل در جهت انجام دادن تحقیقات و آزمایشات می توان لوازم شیشه ای آزمایشگاهی کوارتز را تا دمای ۱۵۰۰۰ درجه سانتی گراد گرم کرد و سپس آن را در آب سرد قرار داد بدون اینکه ترک بخورند. ویژگی منحصر به فرد این نوع موجب محبوبیت خاص آن در میان کاربران شده است. بنابراین با توجه به این ویژگی اگر نیاز دارید تا آزمایشی را در بازه های مختلف حرارتی انجام دهید، شیشهآلاتی که از جنس سیلیس ساخته می شوند، ایده آل و بهترین گزینه ی انتخابی هر کاربر می تواند باشد. این شیشه همچنین توانایی عبور طیف وسیعی از طول موج های نور را دارد. این امر آن را برای آزمایشات مربوط به اشعه مادون قرمز و اشعه ماورا بنفش مناسب میکند. لوازم شیشه ای آزمایشگاهی که از جنس کوارتز ساخته می شوند برای کاربرد های مختلفی مانند اندازه گیری حجمی، نگهداری و ذخیره نمونه ها یا مواد شیمیایی، مخلوط کردن مواد، آزمایشات اسپکترو فتومتری، تقطیر و کروماتوگرافی مناسب هستند. با این وجود تجهیزات آزمایشگاهی ساخته شده از این ماده به طور قابل توجهی گران تر از بقیه لوازم شیشه ای به شمار می روند.
شیشه سودا لایم: همانطور که می دانید برخی از لوازم شیشه ای آزمایشگاهی مانند پیپت، مزور و فلاسک های حجمی نقش به سزایی را در آزمایشگاه ها ایفا می کند. به همین منظور در جهت کاهش هزینه های آزمایشگاهی بهترین گزینه برای لوازم شیشه ای آزمایشگاهی بعد از کوارتز و بروسیلیکات میتوان از ظروف با جنس سودا لایم تهیه کرد. به عبارتی با توجه به اینکه دارای قیمت کمتری نسبت با سایر شیشه های آزمایشگاهی دارند اغلب شکننده بوده، دارای نقطه ذوب کمی می باشند. همچنین در برابر شوک حرارتی مقاومت چندانی ندارند و اغلب برای کاربرد های عمومی و به دلیل مقرون به صرفه بودن شان مورد استفاده قرار میگیرند. از دیگر ویژگی های آن می توان گفت که شیشه سودا لایم در حالت کلی انعطاف پذیر نیست، اما در صورتی که با مخلوطی از مواد جامد خشک گرم می شود، به حالت نیمه جامد در می آید. لازم به ذکر است که بدانید معمولا برای افزایش مقاومت این نوع شیشه آزمایشگاهی از روش های شیمیایی استفاده می شود.
شیشه خرد شده: شیشه خرد شده نوعی متخلخل است که گاز یا مایعات می توانند از آن عبور کنند. اغلب برای فیلتر کردن اقلام در آزمایشگاه ها استفاده می شود.
شیشه اکتینیک: در این میان برخی ظروف و لوازم شیشه ای آزمایشگاهی به رنگ قهوه ای تیره و یا کهربایی طراحی و ساخته شده اند که دلیل این رنگ آن ها به خاطر جنس این ظروف که عموما از اکتینیک هستند، می باشد و به منظور جلوگیری از تغییر ترکیبات شیمیایی حساس به نور توسط اشعه مادون قرمز، نور مرئی و اشعه ماورا بنفش در نظر گرفته شده است.
شیشه سیلانیز: جالب است بدانید برخی شیشهآلات آزمایشگاهی که برای کار با نمونه های خاص مانند نوکلئیک اسید های تک رشته ای یا پروتئین ها و همچنین در جهت کشت سلولی مورد استفاده قرار میگیرند که سیلانیزه یا به عبارتی سیلیکونیزه نام دارند. کارایی این نمونه شیشه شبب شده است تا از جذب املاح در سطوح شیشه و افزایش خاصیت آبگریز بودن آن ها انجام می شود، جلوگیری می شود و برای کار با نمونه های چسبنده به ویژه در غلظتهای کم بسیار مهم است البته برای جلوگیری از چسبیدن مواد آلی به آن روکش می شود.
بعد از معرفی انواع شیشه های به کار رفته در تولید انواع لوازم شیشه ای آزمایشگاهی، نوبت به بررشی انواع لوازم آزمایشگاهی می رسد. با توجه به گستردگی انواع لوازم شیشه ای آزمایشگاهی در اینجا برخی از موارد مهم که نقش اساسی در آزمایشگاه ها ایفا می کنند را برای شما عزیزان و کابران محترم آورده شده است:
قیف شیشه ای: همانطور که از نامش پیداست این ابزار مخروطی شکل می باشد که در قسمت پایین آن لوله باریک و بلندی قرار دارد. به عبارتی نوک این لوله مورب است. عموما دیده شده است که شیشه بدنه قیف آزمایشگاهی ۶۰ درجه می باشد. از کاربرد قیف شیشه ای می توان گفت که از آن برای انتقال محلول از ظرفی به ظرف دیگر مورد استفاده قرار گرفته می شود. برای درک مطلب به عنوان مثال می توان گفت که برای انتقال محلول از ظرفی به بورت، استوانه مدرج، بالن پیمانه ای، قیف شیردار، ارلن و… از این نمونه قیف به کار گرفته می شود. به همین منظور برای انجام این کار، محلول مورد نظر را نخست در بشر می ریزند سپس به منظور جابه جایی به ظرف دلخواه توسط قیف صورت می گیرد. از کاربرد های دیگر این نوع لوازم شیشه ای آزمایشگاهی می توان گفت که برای جدا کردن مایع از جامد نیز بهترین گزینه می تواند می باشد. جالب است بدانید این کار در شیمی تجزیه وزنی برای صاف کردن رسوب ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. طرزکار با این ابزار شیشه ای بدین گونه می باشد که برای این کار نخست باید قیف را به منظور پاک سازی از هر گونه آلودگی و میکروب و همچنین مواد باقی مانده حاصل از انتقال مورد قبلی، شسته و خشک کرد. سپس کاغذ صافی متناسب با قیف و با ذره های رسوب انتخاب شود. در اینجا لازم است بدانید کاغذ صافی با قیف مناسب است که پس از قرار دادن در قیف حدود ۵/۰تا ۵/۱ سانتی متر از لبه قیف پایین تر باشد. البته زمانی متناسب با ذره های رسوب است که آب زیر صافی به طور کامل زلال باشد. این نکته را در نظر داشته باشید که برای گذاشتن کاغذ صافی در قیف ابتدا باید آن را چندین با تا کرد، به شکل قیف درآورد و در آن گذاشت. به همین منظور، برای این که کاغذ به قیف بچسبد باید آن را خیس کرد و با انگشت تمیز کاغذ صافی را به طور کامل به جداره قیف چسباند. حائز اهمیت است که اگر کاغذ صافی کاملا به قیف نچسبد و این امر سبب می شود تا حباب های هوا بین کاغذ و جداره داخلی قیف بماند و در نتیجه عمل صاف کردن کند می شود.
انواع بالن: یکی دیگر از انواع لوازم شیشه ای آزمایشگاهی انواع بالن ها می باشند که عبارتند از:
۱. بالن ته گرد که توانایی حرارت های بسیار بالایی را دارا می باشد.
۲. بالن ته صاف که قابلیت حرارت های بسیار بالا را ندارد اما با توجه به فرم آن قابل ایستادن است.
۳. بالن حجمی: ظرفی شیشه ای با گردن باریک و دراز است که بر روی آن خطّ نشانه حلقوی وجود دارد. گنجایش بالن حجمی با عددی که بر روی آن نوشته شده است مشخص می گردد که حد آن همان خط نشانه می باشد.
به طور کلی کاربرد بالن حجمی بدین گونه می باشد که برای دو منظور به کار گرفته می شود. یکی برای رقیق کردن محلول با غلظت معین، دیگری برای تهیه محلول های سنجیده یا استاندارد استفاده می شود.
درمورد بالن ته صاف می توان گفت که نه تنها توانایی حرارت های بسیار بالا را ندارد بلکه اصلا به هیچ وجه نباید آن ها را حرارت داد. به عبارتی فقط برای نگه داری محلول که بعد از تهیه آن ها در بالن ژوژه می باشد. استفاده می شوند. لازم به ذکر است که بدانید در مورد استفاده از بالن های ژوژه باید دمای محلول را هم در نظر گرفت. به خصوص زمانی که محلول سازی با تغییر دما همراه باشد. به عنوان مثال می توان گفت که رقیق کردن اسید ها یا انحلال سود در آب و.... عموما بالن های ژوژه در دمای ۲۵ درجه حجم درست را نشان می دهند. حجم درست و مشخص منظور مطابق با عددی که روی بالن درج شده می باشد. برای استفاده از بالن حجمی بدین صورت می باشد که به طور معمول بالن با قیفـی که در دهانه آن قرار گرفته می شود، باید پر کرد. به همین منظور نخست می توان مایع یا محلول را با سرعت تا رسیدن سطح آن به نزدیک خط نشانه در بالن حجمی ریخت. لبته در نظ داشته باشید که برای پر کردن بالن تا خط نشانه، بهتر است از قطره چکان کمک گرفت و با ریختن قطره قطره محلول مورد نظر آن را به طور دقیق به خط نشانه رسانید. جالب است بدانید این عمل را اصطلاحا به حجم رسانیدن نامیده می شود. با این وجود، برای دقت بیشتر باید انحنای سطح مایع یا محلول بر خط نشانه مماس باشد. در این حالت برای انجام این کار باید چشم را طوری نگاه داشت که نیم دایره خط نشانه سمت آزمایش کننده،، نیمه دیگر خط نشانه پشتی را به طور کام بپوشاند. چون بالن حجمی به منظور سنجش های دقیق استفاده می شود، بنابراین رعایت این نکات بسیار ضروری است.
استوانه مدرج: یکی دیگر از نام های استوانه ی مدرج مزور می باشد. به عبارتی لوله شیشه ای به شکل استوانه، و همانند لوله های آزمایش است که در پایه ای از جنس پلاستیک یا به طور معمول دارای پایه پهن شیشه ای قرار گرفته است که می تواند آن را روی میز به طور قائم نگهدارد. همچنی می توان گفت که لبه آن مانند بشر، برگشتگی شیار مانندی دارد که برای خالی کردن محلول در نظر گرفته شده است. لازم به ذکر است تفاوت درجه بندی آن با بورت و پیپت در این است که درجه های کوچک تر آن در پایین قرار دارد. به طور کلی در مورد کاربرد استوانه ی مدرج می توان گفت که ابزاری ست در اندازه گیری حجم مایع ها بهترین کارایی را به همراه دارد. به همین منظور طرز استفاده استوانه مدرج بدین گونه می باشد که آن را باید در جایی که به طور کامل صاف و مسطح می باشد، قرار داد. این نکته حائز اهمیت است که مراقب باشید هنگام ریختن یا برداشتن محلول، پایه آن را باید با دو انگشت محکم نگهداشت تا از افتادن و شکستن آن جلوگیری شود. همانطور که می دانید استوانه مدرج، برخلاف لوله آزمایش جای خاصی ندارد. از این رو باید دقت داشته باشید که پس از انجام کار، آن را دور از دسترس، در جای امنی قرار داد.
بشر: همانطور که قبلا نیز اشاره ی کوتاهی شد، بشر یا لیوان آزمایشگاهی وسیله استوانه ای شکل است. این یکی از لوازم شیشه ای آزمایشگاهی می باشد که برای آزمایشات متعدد در اندازه های مختلف هم از جنس شیشه و هم از پلاستیک ساخته می شود. ازکاربرد آن می توان گفت که بشر یا لیوان آزمایشگاهی در طرح های ساده یا مدرج تولید شده است. به عبارتی می توان گفت که از بشر مدرج یا ساده، برای برداشتن مایع ها، گرم کردن محلول ها، تهیه محلول ها، حل کردن مواد، انتقال محلول، رسوب گیری، تهیه مواد و غیره مورد استفاده قرار می گیرد. کار کردن بشر بدین گونه می باشد که پیش از هر کاری باید بشر را از هر گونه آلودگی و میکروبی پاک کرد. بدین منظور برای ضد عفونی کردن و همچنین شست و شوی باید با لوله شوی جداره داخلی و خارجی بشر را سابید تا موادی که بر روی دیواره های آن وجود دارد جدا شود و سپس با آب معمولی شسته شود. البته در نظر داشته باشید که بسته به نوع کار می تواند روش های شست و شو و ضد عفونی کردن مانند بورت یا پیپت با یکدیگر متفاوت باشد. این بدان معنی می باشد که شستن، آب کشیدن با آب معمولی، شست و شو با آب مقطر، کر دادن با محلول مورد نظر که باید در بشر ریخته شود. همچنین بعد از شست و شو باید دیواره ی بیرونی را با دستمال تمیز خشک کرد. برای خشک کردن داخل آن نیز روش هایی وجود دارد که برای آگاهی و شناخت هر چه بیشتر شما بیان کرده ایم. اول اینکه بشر را روی سه پایه و توری نسوز گذاشته و شعله چراغ گاز را دور تا دور گرداندو دقت داشته باشید که شعله را نباید داخل بشر برد. زیرا این عمل سبب شکستگی آن خواهد شد. این کار را ادامه می هید تا داخل ظرف کاملا خشک شود. سپس بشر را تا مدتی به همان حال باقی گذاشت تا سرد شود.
پیپت: لازم به ذکر است که بدانید از پیپت ها برای رساندن حجم های کوچک مایعات به طور یقین و تکرار پذیر استفاده می شود. از طرفی پیپت ها انواع مختلفی دارند. در نظر داشته باشید که پیپت های بدون علامت مایعات را به صورت قطره ای جابه جا می کند و ممکن است علامت حجمی نداشته باشند. البته سایر پیپت ها برای اندازه گیری و تحویل حجم های دقیق مورد استفاده قرار گرفته می شوند. به عنوان مثال می توان گفت که میکروپیپت ها به گونه ای می باشد که مایعات را با دقت میکرولیتر منتقل می کند. اغلب پیپت ها از شیشه ساخته شده اند، اگرچه برخی از آن ها از جنس پلاستیک هم می باشد. دقت داشته باشید که جنس این نوع لوازم شیشه ای آزمایشگاهی به گونه ای نمی باشد که مقاومت در معرض شعله های آتش یا دمای شدید را داشته باشد. علاوه بر این، پیپت ها می توانند در اثر حرارت تغییر شکل داده و دقت اندازه گیری خود را در دما های شدید از دست بدهند.
لوله های آزمایش: لوله های آزمایش که هر یک از شما یکبار هم که شده در آزمایشگاه های نمونه گیری خون دیده باشید. این ظروف شیشه ای برای جمع آوری و نگه داری نمونه های کوچک بسیار مناسب می باشد. آن ها به طور معمول برای اندازه گیری حجم دقیق استفاده نمی شوند. زیرا که لوله های آزمایش علاومت حجم ندارند و در دو نوع دهانه یا لب صاف طراحی شده اند. لوله های آزمایش در مقایسه با سایر انواع ظروف شیشه ای نسبتا ارزان می باشند. نمونه هایی از لوله های آزمایش که بایستی در شعله ی مستقیم گرما قرار گرفته شوند، از شیشه بوروسیلیکات ساخته می شوند، اما انواع دیگری از آن ها شیشه ای با استحکام کمتر و گاهی از پلاستیک است.
فلاسک های ارلن: لازم به ذکر است که انواع مختلفی از فلاسک ارلن وجود دارد. در واقع یکی از رایج ترین لوازم شیشه ای آزمایشگاهی در آزمایشگاه های شیمی فلاسک ارلن می باشد. به عبارتی می توان گفت که این نوع فلاسک دارای گردنی باریک و ته صاف است. از این ابزار برای چرخاندن، نگهداری و گرم کردن مایعات خوب استفاده می شود. برای برخی مواقع، یک فنجان یا یک ارلن انتخاب خوبی است، اما اگر نیاز به مهر و موم کردن یک ظرف دارید، قرار دادن درپوش در یک ارلن یا پوشاندن آن با پارافیلم بسیار آسان تر از پوشاندن یک بشر است. در راستای کاربرد گسترده ی این ابزار، فلاسک های ارلن در اندازه های مختلف طراحی و تولید می شوند. جالب است بدانید ارلن همانند فنجان ها، این فلاسک ها ممکن است دارای علامت حجم باشند یا نداشته باشند. با این وجود دقت آن ها در حدود ۱۰ درصد است.
فلاسک فلورانس یا فلاسک های جوشان: به عبارتی می توان گفت که فلاسک فلورانس یا فلاسک در حال جوش، در واقع یک نمونه از لوازم شیشه ای آزمایشگاهی با دیواره ضخیم و گرد با گردنی باریک می باشد. به طور تقریبی همیشه از شیشه بوروسیلیکات ساخته شده است تا بتواند در برابر حرارت زیر شعله مستقیم مقاومت کند. گردن فلاسک به گونه ای می باشد که به یک گیره اجازه می دهد تا این ظرف شیشه ای آزمایشگاهی را بتوان به طور ایمن نگه داشت. البته این نوع فلاسک ممکن است که حجم دقیقی را اندازه گیری کند.
فلاسک های حجمی: جالب است بدانید که برای تهیه محلول ها استفاده از فلاسک های حجمی بهترین گزینه می باشد. این فلاسک های حجمی هر یک دارای یک گردن باریک با یک علامت است که به طور معمول برای یک حجم دقیق واحد است. از آنجایی که تغییرات دما باعث انبساط یا جمع شدن مواد از جمله شیشه می شود، فلاسک های حجمی برای گرم کردن در نظر گرفته نشده اند. این فلاسک ها را می توان درب بسته یا مهر و موم کرد تا تبخیر غلظت محلول ذخیره شده را تغییر ندهد.
کندانسور یا مبرد: در آزمایشگاه وجود ابزاری که به کمک آن بتوان کار های آزمایشگاهی از جمله تقطیر، ریفلاکس و استخراج را انجام داد، ضروری می باشد. از این رو کندانسور توسظ محققان و دانشمندان طراحی شد. به عبارتی در عمل تقطیر، بدین گونه می باشد که مخلوطی تا زمانی که اجزای فرار بیشتری جوشانده، گرم می شود، در این صورت بخارات متراکم شده و در یک ظرف جداگانه جمع آوری می شود. در ریفلاکس، یک واکنش شامل مایعات فرار در نقطه جوش آن ها انجام می شود، تا سرعت آن افزایش یابد و همچنین بخار هایی که به ناچار خارج می شوند، متراکم شده و به ظرف واکنش بر می گردند. در استخراج سوکسله، یک حلال داغ به برخی مواد پودر شده مانند دانه های آسیاب شده تزریق می شود تا برخی از اجزای محلول ضعیف را بیرون بریزد. سپس حلال به طور خودکار از محلول حاصل خارج شده، متراکم شده و دوباره تزریق می شود. به طور کلی لوازم شیشه ای آزمایشگاهی مهم را برای شما در نظر کاربرد و نقش آن ها در آزمایشگاه برای شما بیان شد. بنابراین با اطلاعات کامل و دقیق شما می توانید نسبت به خرید لوازم شیشه ای آزمایشگاهی با کیفیت و کارایی بالا و تضمین شده در فروشگاه اینترنتی نرمال لابو اقدام نمایید تا برای شما در کوتاه ترین زمان ممکن ارسال گردد.
تمیز کردن انواع لوازم شیشه ای آزمایشگاهی
این نکته را در نظر داشه باشید که تمیز کردن ظروف شیشهای آزمایشگاهی گاهی ضروری می باشد. به همین منظور ممکن است با استفاده از چندین روش انجام گردد. شما عزیزان و کاربران محترم می توانید لوازم شیشه ای آزمایشگاهی را می توان در محلول شوینده خیس کرد تا چربی را از بین ببرد و بیشتر آلودگی ها را از بین ببرد. سپس این آلودگی ها با یک برس یا پد تمیز کردن پاک می شوند تا ذرات غیر قابل شست و شو پاک شوند. همچنین در نظر داشته باشید که ظروف شیشه ای محکم ممکن است قادر به مقاومت در برابر فراصوت به عنوان جایگزینی برای شست و شو باشند. لازم به ذکر است که بدانید برخی از آزمایش های انجام شده در آزمایشگاه ها به صورت حساس می باشد. بنابراین، ظروف شیشه ای را می توان در حلال هایی مانند آکوارژیا یا اسید های ملایم خیس کرد تا مقدار کمی از آلودگی های خاص را که شناخته شده است در آزمایش تداخل میکند، حل کند. با این حال، هنگامی که تمیز کردن به پایان می رسد، این روش معمول است که ظروف شیشه ای را قبل از آویزان کردن وارونه روی قفسه های خشک کن، سه بار آبکشی کنید و برخی دیگر را توسط شعله های گرم می توانید فضای داخل آن را خشک کنید. لوازم شیشه ای آزمایشگاهی با هر شکل و اندازه در آزمایشگاه های سراسر جهان یافت می شوند. جالب است بدانید در سال های اخیر، محبوبیت لوازم شیشه ای آزمایشگاهی رو به کاهش می باشد. زیرا کاربران جایگزین های پلاستیکی با کیفیت پایین تر و سازگار با محیط زیست کمتری را انتخاب میکنند. با این حال، بسیاری از مواد و آزمایش ها به ظروف شیشه ای متکی هستند و بنابراین هنوز نقش حیاتی ایفا می کند.
همانطور که می دانید اولین نکته در محیط های آزمایشگاهی که مطرح می شود ایمنی می باشد. علاوه بر اینکه باید به تمامی وسایل و ابزار هایی از جمله عینک، روپوش، ماسک و .... در جهت حفظ از جان کارکنان و پرسنل آزمایشگاهی مجهز باشد، لوازم و تجهیزات آزمایشگاه نیز با کیفیت باشند که در حین کار کردن با آن ها جان افراد به خطر نیافتد. لازم به ذکر است که ظروف شیشه ای آزمایشگاهی را می توان برای اندازه گیری های حجمی با دقت بالا استفاده کرد. علاوه بر این، اندازهگیری هایی با دقت بالا، مانند اندازهگیری هایی که در آزمایشگاه آزمایش انجام می شود، درجه اندازه شناسی ظروف شیشه ای اهمیت پیدا میکند. سپس درجه اندازه گیری را می توان با فاصله اطمینان حول ارزش اسمی علائم اندازه گیری و قابلیت ردیابی کالیبراسیون به استاندارد NIST تعیین کرد. به طور دوره ای ممکن است لازم باشد کالیبراسیون ظروف شیشه ای آزمایشگاهی بررسی شود. همانطور که می دانید اغلب ظروف شیشه ای آزمایشگاهی از سیلیس تشکیل شده است. به عبارتی سیلیس در اکثر مواد به استثنای معدودی مانند اسید هیدروفلوئوریک نا محلول در نظر گرفته می شود. با این وجود، اگرچه مقدار کمی سیلیس نا محلول است، حل می شود که این امر سبب می شود تا بر روی دقت بالا و اندازه گیری آستانه کم سیلیس در آب تاثیر به سزایی داشته باشد. در این راستا می توان گفت که قیمت لوازم شیشه ای آزمایشگاهی با توجه به کیفیت جنس شیشه ی به کار رفته در ان ها با یکدیگر متفاوت می باشد.
لازم به ذکر است که بدانید چندین نوع مختلف شیشه برای ظروف شیشه ای آزمایشگاهی استفاده می شود، اما همه آن ها کیفیت های مشابهی دارند و شاید کمی واضح باشد، شیشه شفاف است که در نتیجه نظارت بر آزمایشات را برای کاربر آسان تر می کند. علاوه بر این، شیشه دارای ترکیباتی می باشد که در برابر حرارت مقاوم است و می تواند در برابر شوک حرارتی مقاومت کند. تا حد زیادی بی اثر می باشد و با مواد مورد استفاده در آزمایش واکنش نشان نمی دهد. در نهایت، قالب گیری و شکل دادن به شیشه آسان است و بنابراین می توان اقلام سفارشی از ظروف شیشه ای علمی را برای آزمایش ها و نیاز های خاص ایجاد کرد. شما عزیزان و کاربران محترم می توانید تمامی لیست قیمت لوازم شیشه ای آزمایشگاهی را از کارشناسان ما در خواست کنید تا بتوانید با آگاهی کامل نسبت به قیمت و کیفیت آن ها خرید خود را انجام دهید. لوازم شیشه ای آزمایشگاهی از لحاظ میزان دقت اندازه گیری و مقاومت در برابر مواد دارای درجه بندی های مختلفی می باشند. این درجه بندی یا به عبارتی کلاس بندی توسط انجمن مواد و آزمون آمریکا صورت گرفته است و میزان دقت ظروف را نشان می دهد.
درجه بندی لوازم شیشه ای آزمایشگاهی بر اساس میزان دقت اندازهگیری
• کلاس A: لازم به ذکر است که لوازم شیشه ای آزمایشگاهی کلاس A از میزان خطای اندازه گیری کمتری برخوردار هستند. در واقع می توان گفت که این ظروف اکثرا دارای گواهی تایید از شرکت تولید کننده می باشند. البته اینکه بر اساس مقررات مربوط به استاندارد های معتبری مانند ASTM یا Din یا ISO ارائه شده است. با این وجود اغلب لوازم شیشه ای کلاس A از شیشه بروسیلیکات ساخته شده اند، میزان مقاومت آن ها نسبت به دما و مواد شیمیایی نیز بیشتر است. علاوه بر این موارد مزایایی چون مقاومت و دقت اندازهگیری بالاتری دارند، از کالیبراسیون دوره ای طولانی تری نیز برخوردار هستند. این بدان معنی می باشد که دقت اندازهگیری آن ها، نسبت به شیشه آلات کلاس B، برای مدت زمان طولانی تری حفظ خواهد شد.
• کلاس B: لوازم شیشه ای آزمایشگاهی از نوع کلاس B که اغلب از جنس شیشه سودا لایم ساخته می شوند و تلورانس یا میزان خطای آن ها حدودا ۲ برابر ظروف شیشه ای کلاس A است.
• کلاس AS: در این نوع از درجه بندی لوازم شیشه ای آزمایشگاهی با دقتی معادل ظروف شیشه ای کلاس A می باشند. این نکته حائز اهمیت است که تفاوت این ظروف خروج سریع تر مایع در بورت ها و پیپت ها است که طراحی شده اند. به همین منظور زمان جابه جایی مواد کمتر خواهد بود. زمان تحویل بدان معنی می باسد که برای خالی کردن یک ظرف از مایع در نظر گرفته می شود. البته این موضوع به کشش سطحی بین مولکول های مایع و شیشه نیز بستگی دارد. این عدد برحسب ثانیه بر روی لوازم شیشه ای آزمایشگاهی درج شده است.
درجه بندی لوازم شیشه ای آزمایشگاهی بر اساس مقاومت در برابر مواد
شایان ذکر است که بر اساس استاندارد ایزو۶۹۵ و بررسی های انجام شده میزان تاثیرپذیری لوازم شیشه ای آزمایشگاهی در اثر تماس با محلول های قلیایی دارای رتبه بندی مختلفی، ازجمله A۱، A۲ و A۳ می باشند که از نظر تاثیر گذاری به ترتیب کم، متوسط و بالا درجه بندی می شود. لازم به ذکر است که بدانید چنانچه ظروف شیشه ای آزمایشگاهی برای نگهداری محلول های قلیایی مورد استفاده قرار گیرند، ممکن است در معرض سایش توسط محلول باشند که این موضوع اغلب به جنس ظروف بستگی دارد. در نظر داشته باشید که ظروف نوع A۱ بیشترین و ظروف A۳ کمترین مقاومت هیدرولیتیکی را دارا می باشند.
• کلاس HGB: لازم به ذکر است که واکنش هیدرولیتیکی عبارت است از واکنش آب با یک ترکیب شیمیایی دیگر که طی آن ترکیبات جدیدی تولید میشود. البته محققان و کارشناسان بر این باورند که برای بسیاری از کاربرد های آزمایشگاهی، مهم است که ظروف شیشه ای از مقاومت هیدرولیتیکی خوب و بالایی برخوردار باشند. همچنین اگر مقاومت هیدرولیتیکی شیشه آلات آزمایشگاهی کم باشد، ممکن است در اثر واکنش شیمیایی، نمونه آلوده گردد. البته باید بیان کرد که میزان مقاومت هیدرولیتیکی شیشه آلات آزمایشگاهی بر اساس استاندارد ISO۷۱۹ تعیین میگردد. لازم به ذکر است بدانید که شیشه از نظر مکانیکی یک ماده بسیار قوی می باشد. بنابراین ویژگی های لوازم شیشه ای آزمایشگاهی عبارتند از:
• از خاصیت شکنندگی بالایی برخوردار باشند.
• ماده ای سخت و مقاوم در برابر خراش، ساییدگی، اسید های صنعتی و غذایی
• در برابر تغییر ناگهانی دما نیز مقاومت لازم را دارد و تا دمای مشخصی می تواند سرما و گرما را تحمل کند.
• دارای ویژگی های نوری مانند انعکاس، انتقال، شکستن و جذب نور می باشد.
• ذخیره کننده خوبی برای جریان الکتریکی نیز محسوب می گردد.
فروشگاه اینترنتی نرمال لابو این افتخار را دارد تا بهترین لوازم شیشه ای آزمایشگاهی و لوازم وابسته به آن ها را به تمامی نقاط کشور ارسال کند. بنابراین شما عزیزان و کاربران محترم می توانید با مراجعه به فروشگاه اینترنتی نرمال لابو محصولات خود ر خریداری نمایید و همچنین از طریق شماره های ثبت شده با کارشناسان ما ارتباط برقرار کنید و از خدمات ما نیز بهره مند شوید.