اسید فرمیک (جوهر مورچه) یا متانوئیک اسید، سادهترین عضو گروه کربوکسیلیک اسیدها است. فرمول شیمیایی آن HCOOH بوده و در طبیعت در نیش حشراتی مانند مورچه و زنبور یافت میشود. همچنین ترکیب عمده، ماده گزشزا در برگ گزنهاست. ریشه لغوی فرمیک اسید از نام لاتینی مورچه (Formica) گرفته شدهاست. زیرا این ترکیب اولین بار از تقطیر تخریبی مورچه بدست آمد.
خواص فیزیکی فرمیک اسید:
این ماده HCOOH ، تراکم آن ۱.۲۲ گرم در سانتی متر مکعب است . جرم مولار ۴۶.۰۳ گرم در مول است و نقطه جوش آن ۱۰۰.۸ درجه سانتی گراد است و نقطه ذوب ۸.۴ درجه سانتی گراد .با فرمول شیمیایی CH۲O۲ با بوی تند ، بوی نافذ ظاهر مایع بی رنگ با ۱ پیوند کوالانسی گیرنده و۲ پیوند هیدروژن با پیچیدگی ۱۰.۳ است . این ماده با آب و اکثر حلالهای آلی قطبی قابل مخلوط شدن است و تا حدی در هیدروکربنها محلول است. بیشتر نمکهای فرمت ساده در آب حل می شوند.
خواص شیمیایی فرمیک اسید:
این ماده باعث کاهش رسوب سفید کلرید جیوه به کلرید جیوه می شود. در زیر معادله شیمیایی آورده شده است.
HCOOH + ۲HgCl۲ → Hg۲Cl۲ + ۲HCl + CO۲ ا
سید فرمیک با پنتاکلرید فسفریک واکنش می دهد و باعث تشکیل فرمیل کلرید ، کلرید فسفریل و کلرید هیدروژن می شود.
HCOOH + PCl۵ → HCOCl + POCl۳ + HCl
اسید فرمیک بیشترین خواص شیمیایی سایر اسیدهای کربوکسیلیک را دارد. به عنوان مثال ، در شرایط عادی ، هیچ یک از آسیل کلراید یا یک انیدری
روش های تولید اسید فرمیک:
۱. تولید اسید فرمیک از متانول و مونوکسید کربن :
شرکت های صاحب لیسانس HALCON/SD LEONARD، BASF، KEMIRA از واکنش متانول و مونوکسید کربن طی دو مرحله کربونیلاسیون متانول و تولید متیل فرمات ، هیدرولیز متیل فرمات و تولید اسید فرمیک تولید می شود و ۶۵% کارخانجات تولید اسید فرمیک در جهان از این روش استفاده می نمایند.
۲. تولید جوهر مورچه از نرمال بوتان یا نفتا به وسیله اکسیداسیون :
شرکت های صاحب لیسانس Celanese، BP و Daicel اسید فرمیک را به عنوان مجصول جانبی در تولید اسید استیک به وسیله اکسیداسیون نرمال بوتان ، تولید می نمایند این روش در شرایطی که بسته به میزان تقاضای بازار تولید اسید استیک|فرمیک-اسید] و اسید فرمیک مورد نظر باشد و نیاز اسید استیک بیش از اسید فرمیک باشد بکار برده می شود که حدود ۱۵% از کارخانجات تولید اسید فرمیک از این روش استفاده می نمایند.
۳. تولید اسید فرمیک با استفاده از هیدرولیز اسیدی نمک فرمات :
شرکت صاحب لیسانس perstorp در امریکا از هیدرولیز اسیدی فرمات سدیم اسید فرمیک تولید می نماید. در این روش ابتدا از احتراق ناقص کک، مونوکسید کربن و دی اکسید کربن تولید می نمایند و پس از جدا نمودن مونوکسید کربن از مخلوط و واکنش آن با سود ، فرمات سدیم تولید می شود.
در نتیجه هیدرولیز اسیدی فرمات سدیم با اسید سولفوریک ، فرمیک و سولفات سدیم تولید می شود که با استفاده از فرآیند تقطیر جداسازی اسید فرمیک انجام می شود. تولید مقدار زیاد سولفات سدیم از معایب این روش می باشد. این روش قدیمی ترین فرآیند تولید اسید فرمیک می باشد و حدود ۱۵% کارخانجات تولیدی جهان از این روش استفاده می نمایند.
تولید اسید فرمیک در ایران:
تولید اسید فرمیک در ایران با روش های مختلفی صورت می گیرد. وقتی متانول و مونوکسیدکربن در حضور یک پایه قوی ترکیب می شوند، مطابق معادله شیمیایی متیل فرمات تولید می شود:
CH۳OH + CO → HCO۲CH۳
تولید اسید فرمیک
در صنعت، این واکنش در فاز مایع با فشار بالا انجام می شود. شرایط واکنش معمولدر دمای ۸۰ درجه سانتیگراد و فشار ۴۰ اتمسفر است.
HCO۲CH۳ + H۲O → HCO۲H + CH۳OH
پرکاربردترین باز سدیم متوکسید است. از هیدرولیز متیل فرمات، اسید فرمیک تولید می شود:
فروش اسید فرمیک
هیدرولیز کارآمد متیل فرمات به مقدار زیادی آب نیاز دارد. برخی از مسیرها به طور غیرمستقیم ابتدا متیل فرمات با آمونیاک به فرمامید تبدیل می شود و سپس با اسید سولفوریک هیدرولیز می گردد:
HCO۲CH۳ + NH۳ → HC (O) NH۲ + CH۳OH
۲ HC (O) NH۲ + ۲H۲O + H۲SO۴ → ۲HCO۲H + (NH۴) ۲SO۴
اسید فرمیک صنعتی
روش دیگر تولید اسید فرمیک با استخراج مایع-مایع با یک پایه آلی از آب می باشد. مقدار قابل توجهی اسید فرمیک به عنوان محصول جانبی در ساخت سایر مواد شیمیایی تولید می شود.
نرمال لابو مرکز فروش انواع اسید های خشک و اسید های محلول با افتخار اعلام می کند برای تامین نیازهای بازارهای داخلی اقدام به واردات و فروش محصولات مرک آلمان نیز کرده است و با اطمینان کامل به کیفیت محصولات تولید داخل و وجود بازار مناسب و درجهت احترام به حق انتخاب مشتری ضمن ارائه محصولات تولید ایران به واردات و فروش محصولات اورجینال مرک آلمان نیز پرداخته است شما می توانید برای خرید فرمیک اسید با برند مرک آلمان با کارشماسان فروش نرمال لابو در ارتباط باشید.
اسید فرمیک (Formic acid) خالص مایعی است بی رنگ ، بخوردار و دارای بوی تند. باعث تحریک غشای مخاطی و ایجاد تاول در پوست می شود. در دمای ۸.۴ درجه سانتیگراد (۴۷.۱ درجه فارنهایت) یخ می زند و در دمای ۱۰۰.۷ درجه سانتیگراد (۲۱۳.۳ درجه فارنهایت) می جوشد. فرمیک اسید در طبیعت ، در نیش و گزش بسیاری از حشرات از راسته Hymenoptera ، به ویژه مورچه ها وجود دارد .
کاربردهای اسید فرمیک:
- سنتز مواد شیمیایی و دارویی:
اسید فرمیک به طور عمده در زمینه سنتز مواد شیمیایی استفاده میشود. این ماده در تولید کاتالیست آلومینیوم، سنتز مواد دارویی همچون انسولین و کافئین، سنتز پنتا اریتریتول به کار می رود. در تولید حشره کشها، سموم نباتی و رنگ نساجی نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
برخی از مشتقات اسید فرمیک مانند استرهای فرمات در صنعت خوشبو کنندهها استفاده میشوند. - - صنایع غذایی
یکی از کاربردهای متداول اسید فرمیک در ذخیره سازی مواد غذایی و به عنوان مواد افزودنی صنایع غذایی است که از آن به عنوان یک مانع فعالیتهای مخرب اسید لاکتیک استفاده میشود. هم چنین در تولید روغن سویای اپوکسی شده نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
- دباغی و تولید چرم
اسید فرمیک برای گندزدایی و خنثی کردن آهک در هنگام موزدایی پوست خام در صنعت دباغی مصرف میشود. هم چنین در رنگرزی چرم به عنوان یکنواخت کننده مورد استفاده قرار میگیرد.
- خوراک دام
به عنوان نگهدارنده (جلوگیری از فاسد شدن) و آنتی باکتریال در غذای دام و به منظور تسهیل در هضم علوفه دامها اسید فرمیک افزوده میشود. در مرغداریها برای از بین بردن باکتری سالمونلا به غذای طیور اضافه میشود.
- صنایع نساجی
در نساجی برای پایدار نمودن رنگ بر روی الیاف، در رنگ آمیزی الیاف طبیعی و مصنوعی همچون پشم و نایلون و برای خنثی نمودن محلول قلیایی در هنگام شستشوی پارچه از فرمیک اسید استفاده میشود.
ویژگیهای اسید فرمیک:
یکی از بارزترین ویژگیهای اسید فرمیک واکنش سریع آن با اسیدهای قوی و آلومینیوم است،از این رو نباید در معرض اینگونه مواد در محیطی غیر از آزمایشگاه قرار بگیرد. در صورتی که در معرض تماس با الکلها و اکسیدکنندههای قوی قرار بگیرد خطر انفجار را در پیش خواهد داشت.
این اسید اگر در معرض تماس با سرب، فولاد و آهن قرار بگیرد سبب خوردگی آنها میشود، اما اگر به روی آنها زنگ آهن زده شود در برابر زنگ آهن بیاثر خواهد بود.
اسید فرمیک را در طبیعت میتوان در بدن مورچه پیدا کرد، در سالهای ابتدایی در قرن ۱۵ که دانشمندان این اسید را در بدن مورچه کشف کردند توانستند از به تقطیر رساندن مورچههای مرده اسید فرمیک تولید کنند.
اسید فرمیک PH حدود ۲ الی ۳ دارد به همین دلیل برای مورچه به عنوان یک سلاح سمی عمل میکند به طوری که وقتی از بدنش خارج میشد در برخورد با هر موجودی او را میکشت.
ایمنی اسید فرمیک:
مایع یا بخار غلیظ فرمیک اسید در صورت تماس با پوست یا چشم بسیار خطرناک است. در صورت تماس پوست با مایع یا بخار آن ایجاد سوختگی شیمیایی روی پوست را شاهد خواهیم بود و در صورت تماس با چشم میتواند منجر به ایجاد آسیبهای دائمی در چشم شود. در هنگام کار با فرمیک اسید حتما از تجهیزات ایمنی مانند دستکش، لباس مخصوص، محافظ صورت و عینک ایمنی استفاده نمایید.
تنفس بخار فرمیک اسید موجب تحریک و سوزش دستگاه نفسی میشود. در صورت استنشاق اسید فرمیک فرد را به هوای تازه برسانید و بلافاصله با یک مرکز مسمومیت یا پزشک تماس بگیرید.
از آنجایی که ممکن است مقادیری کربن مونوکسید در بخارات این اسید موجود باشد باید در نگهداری، حمل و نقل و استفاده از آن نکات ایمنی کاملاً رعایت شود.چرا که این اسید اشتعال زا می باشد و ممکن است آتش بگیرد.
با در نظر گرفتن این موضوع که فرمیک اسید به عنوان ماده نگهدارنده در خوراک دام ، به عنوان واسطه در فرآیندهای مصنوعی شیمیایی و به عنوان ماده فعال در برخی از مواد پاک کننده آهک خانگی استفاده می شود سالانه تقاضا برای خرید این اسید ضعیف افزایش پیدا میکند در نظر داشته باشید در صورتی که شما قصد خرید این اسید محلول با برند merck آلمان را دارید نرمال لابو مرکز فروش و پخش مواد شیمیایی امکان خرید این ماده را برای شما فراهم آورده است و در نظر داشته باشید که برای خرید فرمیک اسید می توانید با شماره های درجش ده در سایت تماس گرفته و سفارش خرید خود را ثبت کنید.